Ogłoszenie upadłości firmy – co się dzieje z długami?
Jest wiele powodów, które mogą doprowadzić do tego, że właściciel firmy zmuszony jest do ogłoszenia jej upadłości. Mogą to być zaległości spowodowane przez niewypłacalnych klientów, partnerów biznesowych, złe decyzje związane z inwestycjami, lub po prostu splot niekorzystnych dla biznesu wydarzeń, czego najwięcej firm doświadcza w ostatnich 2 latach, przez COVID i wojnę w Ukrainie między innymi.
Kiedy warto ogłosić upadłość firmy?
Zła sytuacja finansowa stale się pogarsza i coraz trudniej w niej o regulowanie stałych zobowiązań finansowych, a kolejne instytucje i inni wierzyciele dokonują wpisów do rejestru dłużników BIG? Kolejne próby rozwiązania problemów finansowych zawodzą i nie widać szans na poprawę tej sytuacji? To czas, kiedy warto zacząć myśleć o upadłości firmy, nim sytuacja stanie się naprawdę poważna.
Warto pamiętać, że mimo iż czas podjęcia tej decyzji jest bardzo ważny, to jednak powinna to być decyzja, którą podejmuje się w ostateczności, kiedy inne rozwiązania zawiodą.
Upadłość firmy – na czym polega i kiedy można ją ogłosić?
Czym jest upadłość firmy, częściowo już wyjaśniliśmy wyżej. To po prostu moment, w którym firma nie jest już w stanie regulować swoich zobowiązań, a zaległości u wierzycieli doprowadziły do umieszczania przez nich wpisów w rejestrze dłużników BIG, lub co gorsza, do kierowania spraw do sądów.
Zgodnie z ustawą z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe, do niewypłacalności dochodzi, jeśli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 90 dni. Dodatkowo dłużnicy lub jednostki organizacyjne, uznaje się za niewypłacalne, gdy ich zobowiązania finansowe przekraczają wartość majątku, a sytuacja ta trwa już dłużej niż 24 miesiące.
Warto pamiętać o tym, że złożenie wniosku o upadłość to nie jest uprawnienie dłużnika, ale jego obowiązek wynikający z ustawy. Jeśli mimo zajścia przesłanek do złożenia takiego wniosku, dłużnik tego nie uczyni, naraża się na odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezłożenie tego wniosku w terminie.
Może to być odpowiedzialność karna lub zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak ogłosić upadłość firmy?
Aby ogłosić upadłość firmy, należy wszcząć postępowanie w odpowiednim sądzie gospodarczym, właściwym dla miejsca, w którym prowadzona jest działalność.
Wniosek taki można złożyć w ciągu 30 dni od dnia, w którym zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe, uprawniony podmiot ma do tego prawo, czyli wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości firmy.
Trzeba wiedzieć, że nie tylko właściciel firmy jest podmiotem uprawnionym do złożenia tego wniosku, ale także może go złożyć członek zarządu zadłużonej spółki oraz wierzyciel.
Wyróżniamy dwa rodzaje upadłości przedsiębiorstwa.
Pierwsza to upadłość likwidacyjna. Polega na tym, że syndyk dokonuje sprzedaży majątku niewypłacalnego przedsiębiorcy celem zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Syndyk jest odpowiedzialny za wycenę majątku oraz jego likwidację.
Drugim rodzajem upadłości jest tzw. upadłość układowa. W przypadku tego rodzaju upadłości, przedsiębiorca nie przerywa działalności, ale dąży do zawarcia układów restrukturyzacyjnych z wierzycielami.
Upadłość ogłosić mogą:
- osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą,
- spółka z o.o.,
- osoba prawna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą/zawodową,
- spółki osobowe: partnerskie, komandytowe, jawne, komandytowo-akcyjne,
- wspólnicy osobowych spółek handlowych, ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
- wspólnicy spółki partnerskiej.
Co powinien zawierać wniosek o upadłość firmy?
Dokument, który należy złożyć do rejonowego sądu gospodarczego, powinien zawierać:
- imię i nazwisko dłużnika, jego numer PESEL, albo numer w KRS (Krajowym Rejestrze Sądowym),
- adres głównej działalności dłużnika,
- uzasadnienie złożenia wniosku oraz jego uprawdopodobnienie,
- informacje o tym, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub rozrachunku papierów wartościowych podlegającemu prawo polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego,
- informację, czy dłużnik jest spółką publiczną,
Jeśli wniosek składa dłużnik, powinien wraz z wnioskiem dostarczyć:
- wykaz majątku z jego wyceną,
- bilans finansowy z ostatnich 30 dni przed złożeniem wniosku,
- listę wierzycieli zawierającą niezbędne daty oraz kwoty wierzytelności,
- oświadczenie o spłatach wierzytelności i innego rodzaju długów w ciągu ostatnich 6 miesięcy,
- listę podmiotów, które mają wobec dłużnika zobowiązania finansowe,
- listę tytułów egzekucyjnych i wykonawczych przeciwko dłużnikowi,
- informacje o ewentualnych toczących się postępowaniach wobec dłużnika, dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek lub innych zabezpieczeń,
- dane teleadresowe reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeśli tacy są ustanowieni,
- informacje o tym, czy w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
– dłużnik zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników, lub
– osiągnął obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz innych operacji finansowych, jeśli przekraczały równowartość w złotych kwoty 50 milionów euro, lub
– sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z dwóch ostatnich lat przekroczyły w złotych 43 miliony euro.
Wniosek o upadłość firmy został złożony – co teraz?
Złożenie wniosku o upadłość firmy jest początkiem długiej drogi. Czynności, jakie muszą zostać przeprowadzone po złożeniu wniosku, mogą potrwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. W tym czasie sąd wyznacza Tymczasowego Nadzorcę Sądowego, który ma za zadanie zbadanie sytuacji dłużnika, przesłanek do ogłoszenia upadłości i dokonać wyceny wartości majątku firmy oraz kosztów postępowania upadłościowego.
Upadłość firmy – konsekwencje
Jak w przypadku upadłości konsumenckiej, tak i w przypadku upadłości firmy, jej ogłoszenie, pomimo że może pomóc firmie wyjść z kłopotów finansowych, które do tej upadłości doprowadziły, to jednak trzeba liczyć się z tym, że cena tej pomocy może być naprawdę duża.
W momencie, gdy sąd ogłosił upadłość przedsiębiorstwa, kontrolę nad nim przejmuje wyznaczony przez sąd syndyk. Jego zadanie polega na sprzedaży majątku, który wchodzi w skład masy upadłościowej, celem zaspokojenia zobowiązań wobec jak największej liczby wierzycieli.
Jeśli chodzi o spółki prawa handlowego, zakończenie postępowania upadłościowego to definitywny koniec tej spółki i wykreślenie jej z Krajowego Rejestru Sądowego.
Celem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie jak największej liczby wierzycieli oraz umożliwienie przedsiębiorstwu dalszej działalności lub restrukturyzacji.
Warto pamiętać, że upadłość przedsiębiorstwa może mieć negatywny wpływ na jego wizerunek i reputację, a także na historię kredytową i zdolność kredytową przedsiębiorstwa i jego właścicieli. Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji o ogłoszeniu upadłości, skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie upadłościowym.
Co z wierzycielami, których nie udało się zaspokoić w trakcie upadłości?
Jeśli podczas postępowania upadłościowego nie uda się zaspokoić wszystkich wierzytelności przedsiębiorstwa poprzez sprzedaż jego majątku, to długi te pozostają niezaspokojone. Wierzyciele takich długów nie otrzymują żadnych wypłat, a ich wierzytelności uważa się za niespłacone.
Niezaspokojone wierzytelności są ujmowane jako straty, które wpisane są do ksiąg rachunkowych i powinny być odpowiednio ujęte w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstwa. Warto pamiętać, że niezaspokojone długi mogą mieć negatywny wpływ na jego reputację i zdolność kredytową, a także na historię kredytową właścicieli i menedżerów przedsiębiorstwa.
Warto również wiedzieć, że wierzyciele, którzy nie otrzymali zaspokojenia swoich wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego, mogą nadal dochodzić swoich praw w inny sposób, np. poprzez wszczęcie postępowania egzekucyjnego lub poprzez uzyskanie tytułu wykonawczego.
Jeśli pomimo postępowania upadłościowego doszło do sytuacji, że nie wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni, warto podjąć z nimi próbę negocjacji i postarać się o zawarcie odpowiednich układów.
