Co się dzieje z pieniędzmi, kiedy umiera właściciel konta bankowego?
Sporo osób zastanawia się nad tym, ile bank zabiera po śmierci właściciela konta. Niektórzy obawiają się bowiem tego, że instytucja finansowa przywłaszczy sobie jakąś część środków z konta ich bliskiego, który zmarł. Tak się oczywiście nie dzieje, bo byłoby to niezgodne z prawem. Warto byłoby jednak dowiedzieć się, co dzieje się z pieniędzmi po śmierci właściciela konta.
Skąd bank wie, że jego klient nie żyje?
Banki, zwłaszcza te duże, obsługują każdego dnia setki osób. Ciężko byłoby zatem, gdyby pracownicy tych instytucji dysponowali wiedzą na temat chorób czy śmierci każdego ze swoich klientów. Wiele osób mylnie sądzi jednak, że bank może zupełnie nagle, bez informacji z zewnątrz wejść w posiadanie informacji o zgonie klienta. Prawda jest o wiele bardziej banalna. Banki dowiadują się o śmierci swoich klientów najczęściej od najbliższych im osób. Mogą być to nie tylko bliscy lub dalsi członkowie rodziny, ale również znajomi czy przyjaciele. Jeżeli jednak, żadna z wymienionych osób nie poinformuje instytucji finansowej o śmierci klienta, bank ma obowiązek nadal prowadzić jego rachunek. Zgodnie z przepisami prawnymi, takie konto bankowe będzie mogło być aktywne aż przez pięć lat od momentu, w którym klient wykonał swoją ostatnią operację bankową. Gdy pięcioletni okres upłynie, instytucja finansowa dokona weryfikacji numeru PESEL, co pozwoli jej na sprawdzenie tego, czy klient nadal żyje.
Ile pieniędzy bank zabiera po śmierci klienta?
Jeżeli bank zostanie poinformowany o śmierci swojego klienta, nie pozostaje mu nic innego jak zablokowanie rachunku, który ów klient posiadał. Co ciekawe, z takiego konta nie będą już pobierane żadne opłaty związane z jego prowadzeniem. Nie trzeba zatem zadawać sobie pytania o to, ile bank zabiera po śmierci właściciela konta za jego dezaktywację. Dzięki blokadzie rachunku bankowego, możliwe stanie się przekazanie zgromadzonych na nim środków osobom do tego upoważnionym. Będą to rzecz jasna osoby dziedziczące po osobie zmarłej.
Czy można wypłacić pieniądze z konta osoby, która zmarła?
Wiele osób zadaje sobie pytanie o to, czy możliwa jest wypłata pieniędzy z konta bankowego osoby, która zmarła. Najczęściej chcieliby jej dokonać bliscy członkowie rodziny zmarłego. Prawo jasno jednak zabrania wypłaty środków finansowych z zablokowanego rachunku bankowego. Co ciekawe, pieniędzy z konta zmarłego nie będą mogły podjąć nawet osoby, które posiadały upoważnienie. Obowiązywało ono bowiem za życia zmarłego, a po jego śmierci automatycznie traci swoją moc. Jeżeli zatem zatai się przed bankiem fakt zgonu krewnego i podejmie się z jego konta pieniądze, popełni się przestępstwo. Z konta zmarłego będzie można wypłacić pieniądze tylko wówczas, gdy ustanowił on dyspozycję na wypadek swojej śmierci. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wiele osób tego nie robi, ponieważ mylnie sądzą one, że do podjęcia środków finansowych po ich śmierci wystarczy upoważnienie. Jak jednak zaznaczono wyżej, jest ono niewystarczające.
Dyspozycja na wypadek śmierci
Jak już zaznaczono wyżej, pieniądze z konta zmarłego można będzie wypłacić, jeżeli ustanowił on tak zwaną dyspozycję na wypadek swojej śmierci. Jak jednak wygląda w praktyce zlecenie bankowi takiej dyspozycji? Okazuje się, że jest to bardzo proste. Wystarczające będzie wypełnienie stosownego dokumentu. Może to być na przykład formularz, który wypełni się za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Równie dobrze można jednak udać się osobiście do placówki banku i tam podpisać odpowiedni dokument. Osoby starsze decydują się zazwyczaj na osobistą wizytę w instytucji finansowej. Jeżeli ustanowiona zostanie dyspozycja, w razie śmierci, osoby wskazane przez zmarłego, będą mogły wypłacić z jego konta część pieniędzy, jeszcze zanim dojdzie do oficjalnego podziału majątku. Warto mieć świadomość tego, że dyspozycja na wypadek śmierci może zostać ustanowiona na rzecz:
- współmałżonka
- rodzeństwa
- dzieci
- rodziców
Nie będzie zatem można ustanowić dyspozycji na rzecz kogoś, kto nie był z nami spokrewniony lub nie pozostawał w związku formalnym, takim jak małżeństwo. Niemożliwe będzie także ustanowienie dyspozycji na rzecz osoby prawnej.
Co grozi za bezprawne wypłacenie pieniędzy z konta zmarłego?
Jak wspomniano wyżej, bank o śmierci klienta dowiaduje się najczęściej od członka jego rodziny. Na porządku dziennym są zatem sytuacje, w których osoby upoważnione wypłacają środki z konta zmarłych bliskich już po ich zgonie. Jako, że pomiędzy upoważnieniem a dyspozycją na wypadek śmierci nie można postawić znaku równości, taka wypłata będzie łamaniem prawa. Co jednak grozi za bezprawne wypłacenie środków finansowych z konta osoby zmarłej? Okazuje się, że osoba, która tego dokonała, może zostać oskarżona o wyłudzenie bądź kradzież. Lepiej byłoby zatem wystrzegać się tego typu praktyk, jeśli nie chcemy wpaść w kłopoty.
Co się dzieje, gdy umiera jeden ze współwłaścicieli konta?
Nie zawsze rachunek bankowy należy wyłącznie do jednej osoby. Bardzo często zdarza się bowiem, że dwie osoby zakładają wspólne konto bankowe. Dzieje się tak zazwyczaj w przypadku małżeństw bądź osób będących w związkach partnerskich. Wspólne, dzielone na zasadach ogólnych konto nie zostanie oczywiście zablokowane. Właściciel rachunku pozostający przy życiu, będzie mógł po śmierci osoby, z którą konto dzielił, dysponować wszystkimi dostępnymi środkami, które się na nim znajdują. Małżonkowie nie muszą zatem martwić się tym, że kiedy jedno z nich umrze, drugie nie będzie miało dostępu do wspólnie gromadzonych przez lata pieniędzy. W wielu przypadkach, możliwe staje się przekształcenie rachunku wspólnego w rachunek indywidualny.
Środki finansowe z konta zmarłego a koszty pogrzebowe
Co ciekawe, przed formalnym podzieleniem spadku, można pozyskać środki finansowe z konta osoby zmarłej na pokrycie kosztów związanych z jej pochówkiem. Aby można było jednak podjąć pieniądze, konieczne będzie okazanie aktu zgonu właściciela rachunku. To jednak nie wystarczy. Trzeba będzie także przedstawić instytucji finansowej stosowną dokumentację. Powinna ona potwierdzać to, że ponieśliśmy koszty związane z organizacją pogrzebu. Do placówki bankowej musimy przyjść z dowodem osobistym, który potwierdzi naszą tożsamość. O pieniądze na pokrycie kosztów pogrzebu będzie można wnioskować zarówno drogą elektroniczną, jak i osobiście, podczas wizyty w banku.
Kiedy możliwy będzie dostęp do pieniędzy zgromadzonych na koncie zmarłego?
Jeżeli zmarły nie ustanowił dyspozycji na wypadek swojej śmierci, dostęp do jego konta bankowego będzie ograniczony. Osoby bliskie zmarłemu będą mogły zatem uzyskać dostęp do jego rachunku dopiero wtedy, gdy okażą dowód na to, że posiadają status spadkobiercy. Może być nim na przykład akt poświadczenia dziedziczenia, ale również postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Postanowienie o dziale spadku także stanowi przykład dokumentu potwierdzającego status spadkobiercy. Jeśli chcemy pozyskać wiedzę na temat tego, na jakich zasadach przebiega dziedziczenie, najlepiej sięgnąć do przepisów Kodeksu cywilnego. Wskazane będzie również zaznajomienie się z przepisami Prawa Bankowego.
Co jeszcze warto mieć na uwadze?
Należy zdawać sobie sprawę z faktu, że dziedziczyć po zmarłym mogą nie tylko osoby będące członkami jego rodziny. Nie w każdej sytuacji zastosowanie znajduje bowiem dziedziczenie ustawowe. Jeżeli osoba zmarła sporządziła testament, to na jego podstawie rozdysponowany zostanie majątek, który posiadała. Mowa tu także o środkach finansowych zgromadzonych na koncie bądź kontach bankowych. Co ciekawe, w testamencie jako spadkobiercę bądź spadkobierców można wskazać nie tylko osoby z rodziny. Równie dobrze można zapisać pieniądze przyjacielowi, dobroczyńcy czy komuś, kto znajduje się w trudnej sytuacji. Wielu krewnych próbuje w takich sytuacjach podważyć testament, ale na szczęście nie jest to takie proste. Aby można było w ogóle podważyć testament, trzeba wkroczyć na drogę sądową. Wiąże się to nie tylko ze sporym stresem, ale i z kosztami, dlatego wiele osób stara się tego unikać. Takie rozwiązanie jest zazwyczaj traktowane jako ostateczność.
