Zmiana warunków umowy przez pożyczkodawcę – czy jest możliwa?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami pożyczkodawca przed udzieleniem pożyczki ma obowiązek poinformować klienta o warunkach i kosztach udzielonego finansowania. Pożyczkobiorca przed podpisaniem umowy ma możliwość przeczytania jej treści i sprawdzenia, jakie zapisy znajdują się w dokumencie. A co, jeśli pożyczkodawca chce zmienić warunki umowy? Czy takie działanie jest w ogóle zgodne z polskim prawem? A jeśli tak, to czy musimy się na to zgodzić? Wyjaśniamy, czy zmiana warunków umowy pożyczki jest możliwa.
Czy można zmienić warunki umowy pożyczki?
Warunki każdej umowy można zmienić, o ile zgodzą się na to jej obie strony. Dotyczy to też umowy pożyczki – jeżeli jest taka wola i zgoda ze strony pożyczkodawcy oraz pożyczkobiorcy, to warunki faktycznie mogą ulec zmianie. Natomiast jeżeli nie ma zgody jednej ze stron, to podtrzymane zostają warunki oryginalnej umowy, o ile została ona zawarta zgodnie z prawem. Instytucja pożyczek prywatnych oraz kredytów konsumenckich jest silnie regulowana przez prawo, a wiele firm pożyczkowych oraz parabanków niestety wciąż wprowadza do umów nielegalne zapisy, związane np. z zawyżonymi, niezgodnymi z prawem dodatkowymi kosztami lub rezygnacją klienta z prawa do odstąpienia od umowy. Jeżeli umowa zawiera klauzulę abuzywną, to nielegalne zapisy nie powinny być respektowane przez sąd w razie ewentualnych sporów.
Aneks do umowy pożyczki
Jeśli obie strony chcą zmienić treść umowy pożyczki, to należy wówczas napisać specjalny aneks, w którym można zawrzeć właściwie dowolne zmiany, o ile są one zgodnie z treścią obowiązującego w Polsce prawa. Aneksów do umowy może być kilka lub nawet kilkanaście. Każdy z nich powinien dokładnie opisywać, co uległo zmianie i na co umawiają się obie strony umowy. Przykładowo pożyczkodawca i pożyczkobiorca mogą umówić się na wydłużenie terminu spłaty zobowiązania. W takiej sytuacji jedna ze stron powinna sporządzić aneks, który zostanie podpisany przez obie osoby prawne lub fizyczne. Dopiero wtedy zmiana wejdzie w życie.
Co zrobić, gdy pożyczkodawca chce zmienić warunki umowy?
Jeżeli pożyczkodawca chce zmienić warunki umowy na takie, które są dla nas niekorzystne, to nie trzeba się na to godzić. Każda zmiana treści umowy wymaga zgody obu stron, także jeśli chodzi o termin czy kwotę spłaty. Oczywiście w umowie mogą znajdować się różne zapisy, które będą powodować zmianę wysokości całkowitego kosztu pożyczki np. ze względu na zmianę stopy referencyjnej przez Narodowy Bank Polski. Jeśli takie zapisy są zgodne z prawem, to zmiana kwoty do spłaty jak najbardziej wynika z treści umowy. Ale co zrobić, jeśli żądania pożyczkobiorcy są nieuzasadnione? W takiej sytuacji nie należy się zgadzać. Podpisywanie niekorzystnych aneksów do umowy może narazić nas na dodatkowe, zbędne koszty. W większości przypadków warto poradzić się prawnika, który przeanalizuje treść umowy i udzieli porady odnośnie do żądań pożyczkodawcy. Nie warto się uginać nawet jeśli ten ostatni grozi nam windykacją lub sądem. Niekorzystne zmiany w treści umowy bez zgody obu stron są nielegalne i w razie sporu sąd przyzna rację stronie poszkodowanej.
Sankcja kredytu darmowego – jak działa?
Choć pożyczkobiorca jest z reguły na dużo słabszej pozycji od pożyczkodawcy, to ustawodawca przygotował szereg narzędzi, które pomogą wyrównać proporcję. Jedną z nich jest sankcja kredytu darmowego. Można z niej skorzystać, jeśli pożyczkodawca nie zdefiniował w umowie warunków spłaty pożyczki lub nie wywiązał się właściwie z obowiązku informacyjnego wobec pożyczkodawcy. Najczęściej zdarza się ta druga sytuacja, bo nie każda firma pożyczkowa informuje klientów o wszystkim, o czym powinna ich poinformować przed podpisaniem umowy. W takiej sytuacji należy złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego i przedłożyć je pożyczkodawcy. Należy w nim wypisać wszystkie argumenty, zgodnie z którymi możemy skorzystać z tej właśnie opcji. To bardzo ważne, by powołać się na silne i konkretne przykłady, bo pożyczkodawca może nie uznać oświadczenia i zdecydować się na pójście do sądu. W takiej sytuacji to właśnie sąd oceni, czy skorzystanie z sankcji kredytu darmowego było uzasadnione.
Kiedy pożyczkodawca może wypowiedzieć umowę pożyczki?
Jedną ze specyficznych form zmiany warunków pożyczki jest jej wypowiedzenie. Zgodnie z prawem oznacza to, że umowa jest anulowana. Dokładny okres i forma wypowiedzenia mogą być różne – wszystko zależy od zapisów znajdujących się w umowie. W przypadku pożyczek większość firm pożyczkowych pozostawia sobie możliwość natychmiastowego wypowiedzenia umowy w razie braku płatności ze strony dłużnika. W razie wypowiedzenia umowy pożyczkobiorca ma obowiązek zwrócić wszystkie należne środki w terminie ustalonym przez pożyczkodawcę – najczęściej jest to 14 albo 30 dni. Jeżeli w tym terminie nie zostanie uiszczona zapłata, to firma pożyczkowa ma prawo oddać sprawę do sądu. Wypowiedzenie umowy powinno zawierać konkretny i uzasadniony powód zgodny z treścią umowy. W przypadku wypowiedzenia bez powodu jego warunki mogą być inne, ale również tutaj kluczowe znaczenie mają zapisy poczynione w umowie.
Wypowiedzenie a zmiana warunków pożyczki
Pożyczkodawca ma prawo żądać od dłużnika natychmiastowej spłaty wypowiedzianej pożyczki. Ale co, jeśli po złożeniu wypowiedzenia chce on zmienić warunki umowy i podpisać aneks? Co do zasady wypowiedzenie można wycofać w trakcie trwania okresu wypowiedzenia i traci wtedy ono moc prawną. Dlatego zaproponowanie aneksu w takiej sytuacji jest jak najbardziej możliwe – ale pożyczkobiorca nie musi się na to zgadzać, nawet jeśli zalega z płatnościami. Natomiast jeśli mowa o już wypowiedzianej umowie, to zmiana jej warunków jest niemożliwa. W takiej sytuacji można podpisać nową umowę, która ureguluje kwestie spore. Nie może to jednak być aneks do starej umowy, tylko zupełnie nowy dokument.
Odstąpienie od umowy pożyczki – co warto o nim wiedzieć?
Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim klienci firm pożyczkowych mają niezbywalne prawo do odstąpienia od umowy pożyczki w terminie 14 dni od jej podpisania. Oznacza to, że przez dwa tygodnie po złożeniu podpisu możemy zrezygnować z pożyczki bez konieczności ponoszenia żadnych kosztów za wyjątkiem odsetek ustawowych za okres dysponowania wypłaconym kapitałem. Jak z tego skorzystać? Wystarczy napisać oświadczenie o odstąpieniu od pożyczki, najlepiej wykorzystując gotowy wzór, który został zawarty w umowie. Następnie trzeba wysłać go do pożyczkodawcy, czy to w formie papierowej (list polecony ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru), czy też przez adres e-mail. Najlepiej wybrać tę pierwszą opcję, by mieć solidny dowód w razie sprawy w sądzie. Następnie wystarczy oddać pożyczony kapitał, powiększony o wysokość odsetek za dysponowanie kapitałem (niektórzy pożyczkodawcy z tego rezygnują i żądają jedynie spłaty kapitału).
Czy pożyczkodawca może zmienić umowę pożyczki po odstąpieniu?
Odstąpienie od umowy pożyczki jest niezbywalnym prawem konsumenta, które wynika bezpośrednio z przepisów polskiego prawa. Pożyczkodawca ma obowiązek przyjąć takie odstąpienie, o ile zostało wysłane w terminie 14 dni od daty podpisania umowy – liczy się data wysyłki, a nie otrzymania pisma. Odstąpioną umowę pożyczki traktuje się, jakby jej nie było. Oznacza to, że pożyczkodawca nie ma prawa zmieniać treści jej zapisów po wysłaniu odstąpienia. Co więcej, nie można też podpisywać żadnych aneksów, bo umowa została w świetle prawa uznana za niebyłą – tak, jakby nigdy nie została zawarta. Większość firm pożyczkowych nie robi z tego tytułu żadnych problemów, ale w przypadku bardziej skomplikowanych pożyczek uzupełnionych np. o pakiet medyczny mogą wystąpić pewne problemy. Dlatego warto dobrze udokumentować wysyłkę odstąpienia, by być w stanie przedstawić dowody w sądzie, o ile zaistnieje w przyszłości taka potrzeba.
Zmiana warunków umowy przez pożyczkodawcę – podsumowanie
Pożyczkodawca ma prawo do zmiany warunków umowy, o ile zgodzą się na to dwie strony. Dłużnik nie musi jednak wyrazić takiej zgody – w takiej sytuacji moc zachowują postanowienia zawarte w dokumencie, o ile są one zgodne z obowiązującym prawem. By zmienić warunki umowy, obie strony muszą podpisać specjalne aneks.
