Zachowek. Komu się należy?
Zachowek przysługuje najbliższej rodzinie spadkobiercy, w przypadku, gdy ten pominie uwzględnienie ich w testamencie lub akcie darowizny przed swoją śmiercią. Ma to na celu ochronę interesów bliskich zmarłego przed niekorzystnym rozporządzeniem majątkiem lub darowiznami przekazanymi za życia. Walka o jego uzyskanie jest częstym zjawiskiem i nierzadko staje się źródłem poważnych rodzinnych konfliktów. Warto wiedzieć, jakie dokładnie warunki muszą zostać spełnione, aby móc się o niego ubiegać.
Czym jest zachowek?
Zacznijmy od tego, czym w ogóle jest zachowek. To określona w pewnej kwocie część wartości udziału spadkowego, która weszłaby w posiadanie spadkobiercy w sytuacji dziedziczenia ustawowego. Oznacza to, że może on zostać wypłacony tylko i wyłącznie w formie gotówki, a spadkobiercy, którzy starają się o jego uzyskanie, nie mają prawa ubiegać się o żadną fizyczną rzecz wchodzącą w skład majątku.
Komu przysługuje zachowek?
Zachowek przysługuje osobom, wśród których znajdują się zstępni spadkodawcy, czyli dzieci, wnuki, prawnuki oraz małżonek zmarłego. Jeśli w czasie śmierci, spadkobierca nie posiadał zstępnych wówczas, prawo do ubiegania się o zachowek mają również jego rodzice. O takie roszczenie nie może natomiast starać się rodzeństwo spadkodawcy ani żadni dalsi krewni i powinowaci. Należy wspomnieć, że świadczenie należy się tylko tym, którzy gdyby nie przedśmiertne działanie zmarłego, mogliby odziedziczyć spadek z mocy ustawy.
Można się o niego starać, gdy będąc osobą uprawnioną, poniosło się stratę z powodu nieotrzymania należnej części majątku. Wtedy zachowek musi wyrównać różnicę między tym, co dostaliśmy a tym, co nam się faktycznie należało.
Wydziedziczenie osób spokrewnionych
Zdarza się jednak tak, że mimo spełnienia wszystkich wymienionych wyżej warunków i tak nie istnieje możliwość ubiegania się o zachowek. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy spadkodawca zdążył przed śmiercią wydziedziczyć osoby upoważnione do spadku lub one same zrzekły się majątku jeszcze za jego życia. Istnieje również szansa, że sąd uzna występującą z wnioskiem osobę za niegodną dziedziczenia. Jeśli małżonkowie są w separacji lub jedno z nich przed śmiercią wystąpiło o orzeczenie separacji, czy też rozwodu, a powodem była wina drugiego, która zostanie uzasadniona, wówczas osobie tej również nie należy się zachowek. Odrzucenie spadku także zamyka drogę do wykorzystania takiej opcji.
Jeśli którakolwiek z wymienionych wyżej sytuacji ma miejsce, prawo do ubiegania się o zachowek przejmują zstępni danej osoby, o ile nie zostali oni uwzględnieni w umowie zrzeczenia się dziedziczenia.
Wysokość zachowku
Warto wiedzieć, że wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego, jaki przypadłby w udziale przy dziedziczeniu ustawowym. W przypadku, gdy osoba uprawniona jest niezdolna do pracy lub małoletnia kwota ta wynosi ⅔ wartości udziału spadkowego.
Jeśli znajdziemy się w sytuacji, która zmusi nas do walki o zachowek, wskazane jest skontaktować się z prawnikiem. Profesjonalista najlepiej zajmie się naszą sprawą i dopełni wszystkich potrzebnych formalności, o których w sytuacji śmierci bliskiej nam osoby może być trudno zapamiętać.
