WIBOR: co to jest i co oznacza dla kredytu hipotecznego?
Zastanawiasz się nad kupnem mieszkania? Kredyt hipoteczny jest zobowiązaniem na wiele lat. Jednak zanim zdecydujesz się na ofertę musisz wiedzieć, czym jest WIBOR. Oprocentowanie kredytu nie jest stałe, a co się z tym wiąże, wysokość rat również jest zmienna. WIBOR jest ważnym wskaźnikiem, który wpływa na wysokość raty kredytu. Zobacz jak działa WIBOR i jak może wpłynąć na kredyt hipoteczny.
WIBOR®: co to jest?
Warsaw Interbank Offered Rate, czyli WIBOR to wskaźnik, który odnosi się do wysokości oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Banki pożyczają pieniądze nie tylko klientom, ale także sobie nawzajem. WIBOR jest stopą procentową, na podstawie której banki zgadzają się udzielać pożyczek innym bankom. Co ważniejsze wskaźnik ten nie jest stały. Określa się go codziennie (w każdy dzień roboczy) na nowo o godzinie 11. WIBOR ustala się na podstawie średniej arytmetycznej wszystkich złożonych przez banki ofert. Proces ustalania stawki WIBOR to fixing – w tym czasie największe polskie banki komercyjne podają stopę oprocentowania, po której są skłonne udzielać innym bankom pożyczek. Następnie wylicza się średnią z podanych ofert (odrzuca się tylko skrajne wartości – dwie najwyższe i dwie najniższe oferty). Tak uzyskana średnia arytmetyczna jest stopą WIBOR.
Banki, które uczestniczą w panelu WIBOR zobowiązują się do zawierania między sobą transakcji po stawkach nie niższych niż ustalone. Mimo, że stopę oprocentowania ustala się niemal codziennie, to tak naprawdę WIBOR ustalany jest na okresy czasowe. Stąd też różne symbole znajdujące się przy skrócie, np.: WIBOR: ON, TN, 1T, 2T, 1M, 3M, 6M, 9M czy 12M.
WIBOR 3M, 6M, 9M: co to oznacza?
Mimo, że WIBOR ustalany jest codziennie, to w rzeczywistości odnosi się nie do jednej stopy procentowej, a do szeregu różnych. Stąd powyżej wymienione oznaczenia. Co one dokładnie znaczą? Wszystkie stopy WIBOR wyliczane są codziennie, jednak odnoszą się różnych czasów trwania pożyczki. Banki pożyczają sobie pieniądze na różne okresy. Począwszy od jednego dnia (licząc od dziś lub od jutra), na jeden tydzień lub dwa tygodnie zaczynając od dwóch dni roboczych od zawiązania transakcji oraz jeden, trzy, sześć, dziewięć lub dwanaście miesięcy. To właśnie dlatego przy stopach WIBOR pojawiają się takie oznaczenia jak 3M, 6M czy 9M, czyli odpowiednio 3, 6 i 9 miesięcy. Jest to okres na jaki pieniądze zostały pożyczone. Jak się to przekłada na kredyt hipoteczny. Otóż oznaczenie WIBOR 3M, to koszt 3-miesięcznej pożyczki na rynku międzybankowym.
Stopa WIBOR a wysokość raty kredytu
Każdy kto posiada kredyt hipoteczny wie, że im niższy WIBOR tym niższa rata kredytu. Natomiast wzrost stawki przekłada się na zwiększenie rat – czyli musimy zapłacić więcej. Od tego wskaźnika zależy wysokość oprocentowania rat kredytu.
Spadek stopy WIBOR głównie cieszy te osoby, które już od jakiegoś czasu spłacają kredyt hipoteczny. Dlaczego? Na oprocentowanie kredytu hipotecznego oprócz stawki WIBOR (najczęściej 3-miesięcznej) składa się jeszcze marża banku, która jest stała. I tutaj pojawia się problem. Banki rekompensują sobie niskie stawki WIBOR podwyższając marżę, która jest niezmienna przez cały okres spłaty kredytu. Dlatego jeśli podpisujesz umowę o kredyt hipoteczny w momencie, kiedy WIBOR jest na niskim poziomie, to musisz liczyć się z tym, że bank może narzucić wysoką marżę. W efekcie oferta kredytowa traci na atrakcyjności. Jeśli WIBOR pójdzie w górę, to wraz z wysoką marżą zyskamy bardzo wysokie miesięczne raty.
Jak często może zmieniać się oprocentowanie kredytów hipotecznych?
Mimo, że stawka WIBOR ustalana jest codziennie, to oprocentowanie kredytów aktualizowane jest przez banki znacznie rzadziej. Zasady aktualizacji zmian WIBOR znajdują się w umowie kredytu hipotecznego. Raty kredytu najczęściej liczy się na podstawie WIBOR 3M. Dzięki temu, Ty jako kredytobiorca wiesz co ile będzie się zmieniało oprocentowanie kredytu. Innymi słowy, jeśli rata kredytu ustalana jest na podstawie WIBOR 3M, to masz gwarancję, że co najmniej trzy kolejne raty kredytowe będą stałe, gdyż bank wyliczy je na podstawie tej samej stawki procentowej. Natomiast nowe raty zostaną obliczone po upływie trzech miesięcy. Sytuacja wygląda analogicznie w przypadku WIBOR 6M lub 9M, czyli raty kredytu oblicza się co 6 lub 9 miesięcy.
Co wpływa na wysokość WIBOR?
Jak już wiemy stawkę WIBOR ustala się na podstawie fixingu i średniej wyliczonej z ofert największych banków komercyjnych. Jednak jest jeszcze jedna rzecz, która wpływa na wysokość stopy WIBOR. W rzeczywistości wpływ banków na wysokość tych stawek jest stosunkowo niewielki. Muszą się one zmieścić w przedziale wartości pomiędzy wysokością stopy lombardowej i stopy depozytowej. Są to główne stopy procentowe w Polsce, a ich wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej, która działa przy Narodowym Banku Polskim. Gdy stopy procentowe zostają podniesione przez RPP, to automatycznie wzrasta stawka WIBOR. I tak samo w drugą stronę – gdy stopy procentowe maleją, tak samo spada stawka WIBOR. Ponadto wpływ na wysokość wskaźnika mają jeszcze takie czynniki jak inflacja, wartość PKB, podaż pieniądza i cykl koniunkturalny.
Stawki WIBOR 3M na przestrzeni ostatnich 30 lat
źródło: https://dnarynkow.pl/masz-kredyt-w-banku-twoja-umowa-moze-niedlugo-ulec-zmianie/
Czy da się przewidzieć przyszłe stawki WIBOR?
Długoterminowa prognoza stawek WIBOR jest praktycznie niemożliwa. Tak samo ciężko jest określić prognozę na najbliższy czas. Dlaczego? Przede wszystkim czasy są dosyć niestabilne. Pandemia wpłynęła na długotrwałe obniżenie stawek WIBOR, jednak nie oznacza to, że utrzymają się one na takim samym poziomie. Gdy inflacja wzrasta ponad pożądany poziom, to jednocześnie podnoszone są stopy procentowe. To zniechęca ludzi do zaciągania kredytów, natomiast skłania do oszczędzania. W sytuacji odwrotnej, kiedy ceny konsumpcyjne maleją i RPP nie widzi zagrożenia inflacyjnego, to mogą podjąć decyzję o próbie ożywienia gospodarki poprzez obniżenie stóp procentowych. Jednak warto pamiętać, że RPP swoje decyzje podejmuje na podstawie kompleksowych i złożonych analiz. Dlatego ciężko jest przewidzieć w jakim kierunku będą się zmieniać stopy procentowe, a w tym stawka WIBOR.
